Een verschrikkelijk meesterwerk | De anatomische atlas van Eduard Pernkopf
In een oogopslag
Geschiedenis van en debat over de Pernkopfatlas. Mag of moet je dit door een nazi vervaardigde anatomische meesterwerk gebruiken?
Samenvatting
De anatomische atlas van Eduard Pernkopf (universiteit Wenen) werd en wordt wereldwijd geprezen om zijn precisie en schoonheid, ook al had men kunnen weten dat de maker een gedreven Oostenrijks nazi was. Eind jaren 1980 begonnen enkele Duitse wetenschappers vragen te stellen over anatomische preparaten in Duitse en Oostenrijkse instituten. In Israël werd al snel gedacht aan misbruik van Joodse lijken en drong men aan op onderzoek. De door de universiteit van Wenen bevolen expertise leert dat Pernkopf alleen lijken gebruikte van niet-joden die door de nazi’s in een Weense gevangenis waren terechtgesteld.
Pernkopf en andere anatomen prezen zich gelukkig met het onder het dictatoriale naziregime eindelijk toegenomen aantal lijken. Maar vergeleken met de artsen die in Duitsland en Oostenrijk gebruik hebben gemaakt van de dictatoriale uitzonderingstoestand, mensen massaal gesteriliseerd hebben, doorverwezen naar de gaskamer of misdadige medische experimenten op ze uitvoerden– vergeleken daarmee was wat Pernkopf als anatoom deed verre van ongebruikelijk.
Toch vroeg en vraagt men zich af of de Pernkopfatlas nog gebruikt mag worden door medici. De auteur sluit zich aan bij het argument dat dit anatomisch meesterwerk niet gebruiken als je daardoor een patiënt kunt helpen of redden, ethisch onverantwoord is. Het kwaad is geschied, je kunt er beter uit leren.
het artikel kan hier gelezen en bekeken worden
Door klikken op Ctrl+ kan u tekst en afbeeldingen geleidelijk vergroten
