Ogen van het monster

Maxime Steinberg is dé specialist wat betreft vervolging en wegvoering door de nazi's van de joden uit België. In De ogen van het monster analyseert hij het dagboek dat SS-arts J.P. Kremer gedurende een drietal maanden, eind 1942, in Auschwitz bijhield. Kremer, professor anatomie en doctor in de filosofie, hield zorgvuldig nota van het lekkers dat hij in Auschwitz te eten kreeg en van de 'speciale acties' (selecties en vergassingen) die hij als kamparts bijwoonde.

Holocaust-ontkenners hebben de doorzichtige geheimtaal die Kremer in zijn nota's gebruikt letterlijk genomen om de draagwijdte van zijn dagboek te niet te doen. Steinberg koppelt het dagboek aan ander onbetwijfelbaar bronnenmateriaal over de konvooien die deze kamparts heeft geannoteerd. Daaruit volgt zonder de minste twijfel dat bijna 7.000 mensen uit die konvooien spoorloos zijn verdwenen in Auschwitz. Kremers notities zijn het laatste spoor van deze in rook opgegane mensen.

Steinberg wijst er terecht op dat mythische voorstellingen over de holocaust en het aantal slachtoffers - het verschil tussen collectieve herinnering, herdenking en geschiedschrijving - ervoor hebben gezorgd dat de historische waarde van het dagboek van Kremer, een onomstotelijk bewijs van de massamoord op 7000 mensen in mnder dan drie maand tijd, niet ten volle werd gevat.

Het boek staat boordevol betrouwbare gegevens en informatie. Die werden bovendien vertaald in vele overzichtelijke diagrammen over wegvoering en sterftecijfers van joden uit België, Nederland en Frankrijk. Het is een ware goudmijn voor historici. De rest van het boek is jammer genoeg minder geschikt voor een groot publiek. De loodzware denk- en schrijfstijl van de auteur maken vele redeneringen ondoorgrondelijk voor niet-specialisten. De auteur veronderstelt daarenboven al te veel als gekend en ontwikkelt te veel gedachtengangen door elkaar heen. De vertaler heeft verdienstelijk werk geleverd (enkele ongebruikelijke zegswijzen en gallicismen niet te na gesproken), maar de kans het boek toegankelijker te maken werd niet benut. 

Steinberg, Maxime - De ogen van het monster. Volkerenmoord dag in dag uit, Antwerpen-Baarn, Hadewijch, 1992

Verschenen in Streven